Άφθες
Οι άφθες είναι μικρές και επώδυνες πληγές οι οποίες εμφανίζονται στη στοματική κοιλότητα. Πιο συγκεκριμένα, εντοπίζονται στα ούλα, στον ουρανίσκο, στο εσωτερικό των παρειών, ακόμη και στα χείλη. Είναι μια από τις συνηθέστερες στοματολογικές παθήσεις, και αν και πονούν αρκετά είναι τις περισσότερες φορές ακίνδυνες. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων υποχωρούν από μόνες τους, όμως σε κάποιες άλλες περιπτώσεις απαιτείται εξειδικευμένη θεραπεία.
Μορφολογία αφθών
Οι άφθες έχουν στρογγυλό ή ωοειδές σχήμα και το μέγεθός τους ποικίλλει. Συνήθως δεν ξεπερνούν τα 2 χιλιοστά, όμως υπάρχουν και περιπτώσεις που μπορεί να φτάσουν έως και 3 εκατοστά. Οι μικρές άφθες επουλώνονται μέσα σε 1-2 εβδομάδες χωρίς να αφήνουν ουλή, ενώ αντίθετα οι μεγάλες επουλώνονται πιο αργά αφήνοντας πιθανόν κάποια ουλή.
Άφθες-Αίτια & Προδιαθεσικοί παράγοντες
Τα αίτια εμφάνισής τους δεν έχουν καθοριστεί ακόμη με ακρίβεια, όμως έχουν εντοπιστεί κάποιοι παράγοντες οι οποίοι μπορεί να συμβάλλουν στην εμφάνισή τους. Οι σημαντικότεροι από αυτούς είναι οι παρακάτω:
- Τραυματισμοί (π.χ. από τεχνητή οδοντοστοιχία ή από μεταλλικά εξαρτήματα ορθοδοντικών θεραπειών)
- Ακούσιο δάγκωμα στο μάγουλο ή στη γλώσσα
- Εξασθενημένο ανοσοποιητικό
- Άγχος
- Ορμονικές μεταβολές
- Αλλεργίες σε τρόφιμα ή φάρμακα
- Έλλειψη σιδήρου
- Έλλειψη συγκεκριμένων βιταμινών (π.χ. βιταμίνη B12)
- Γενετική προδιάθεση
Πώς συνδέονται οι άφθες με άλλες ασθένειες;
Μερικές ασθένειες, συμπεριλαμβανομένων και μερικών αυτοάνοσων νοσημάτων, μπορεί να ευθύνονται για τη συχνή εκδήλωση αφθών. Τέτοιες ασθένειες είναι οι παρακάτω:
- Φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου (νόσος Chron, ελκώδης κολίτιδα)
- Κοιλιοκάκη
- Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος
- HIV λοίμωξη
- Νόσος Behçet
- Σύνδρομο Reiter (αντιδραστική αρθρίτιδα) κ.ά.
Συμπτώματα
Οι άφθες προκαλούν αίσθηση καψίματος λίγο πριν εμφανιστούν. Όταν εμφανιστούν προκαλούν έντονο πόνο και δυσφορία κατά τη διάρκεια της μάσησης, της κατάποσης (δυσφαγία) ή της ομιλίας. Ο πόνος αυτός επιδεινώνεται όταν ο ασθενής καταναλώνει όξινες ή αλμυρές τροφές. Τα συμπτώματα αυτά υποχωρούν σταδιακά, όσο η άφθα επουλώνεται.
Ποια είναι η κατάλληλη θεραπεία για τις άφθες;
Όπως προαναφέρθηκε, οι άφθες θεραπεύονται από μόνες τους μέσα σε 10-14 ημέρες. Αν και δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη θεραπευτική αγωγή για την αντιμετώπισή τους, η επίσκεψη στον ιατρό συμβάλλει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων.
Μετά την κλινική εξέταση, ο θεράπων ιατρός μπορεί να χορηγήσει γέλη με τοπικό αναισθητικό, αλοιφές με αναλγητική δράση και τοπικά κορτικοστεροειδή. Αυτά τα φαρμακευτικά σκευάσματα δεν επιταχύνουν την επούλωση των αφθών, απλώς προσφέρουν ανακούφιση στον ασθενή. Συστήνεται επίσης η τοποθέτηση πάγου πάνω στο έλκος της άφθας, η χρήση συμπληρωμάτων διατροφής που περιέχουν βιταμίνη Β9, Β12, ψευδάργυρο, σίδηρο και εχινάκεια.
Στις μέρες μας προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι υποτροπιάζουσες άφθες έχει προταθεί η χρήση laser.
Πότε μια άφθα χρήζει διερεύνησης;
Σε περιπτώσεις όπου μια άφθα δεν υποχωρεί μετά το πέρας των τριών εβδομάδων, η επίσκεψη σε έναν ιατρό κρίνεται αναγκαία, για να αποκλειστεί το ενδεχόμενο κακοήθειας. Επιπροσθέτως, οι άφθες χρειάζονται παρακολούθηση, όταν:
- Έχουν ασυνήθιστα μεγάλο μέγεθος.
- Εμφανίζονται συχνά στα ίδια σημεία.
- Συνυπάρχουν με υψηλό πυρετό και γενική αδιαθεσία του ασθενούς.
- Ο πόνος που προκαλούν δεν υποχωρεί με αναλγητικά.
- Δυσκολεύουν τη διαδικασία κατάποσης.
Για περαιτέρω διευκρινίσεις και πληροφορίες σχετικά με τις άφθες και την αντιμετώπισή τους, επικοινωνήστε με έναν έμπειρο ΩΡΛ.
