Δυσφαγία
Δυσφαγία ονομάζεται μία παθολογική κατάσταση η οποία χαρακτηρίζεται από δυσκολία στη μάσηση και την κατάποση σε άτομα ανεξαρτήτου ηλικίας. Η πάθηση συχνά αναφέρεται και με τον όρο «διαταραχές της κατάποσης» και σε αρκετές περιπτώσεις συνδέεται με άλλα προβλήματα, όπως για παράδειγμα με κάποιες νευρολογικές διαταραχές. Για το λόγο αυτό, είναι σημαντικό ο ασθενής να προσέλθει άμεσα σε έναν εξειδικευμένο ΩΡΛ.
Η δυσφαγία είναι μια διαταραχή που μπορεί να επηρεάζει και τα τρία στάδια της κατάποσης:
- Στοματικό: Προετοιμασία και ανάμειξη της τροφής με σίελο
- Φαρυγγικό: Μεταφορά της τροφής (βλωμού) στο φάρυγγα
- Οισοφαγικό: Η τροφή καταλήγει στο στομάχι διαμέσου του οισοφάγου
Με ποια συμπτώματα εμφανίζεται η δυσφαγία;
Τα πιο συχνά συμπτώματα της δυσφαγίας είναι:
- Πόνος κατά την κατάποση
- Βήχας
- Βραχνή φωνή
- Παλινδρόμηση
- Αίσθηση πως οι τροφές «στέκονται στον λαιμό»
Ποια είναι τα αίτια εμφάνισης της δυσφαγίας;
Η δυσφαγία γενικά μπορεί να εμφανιστεί ως αποτέλεσμα της γρήγορης και βίαιης κατάποσης, επειδή οι τροφές δεν μασώνται με σωστό τρόπο. Για αυτό και σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί να είναι προσωρινή. Οι διαταραχές της κατάποσης που επιμένουν, όμως, μπορεί να έχουν ως αίτια άλλες παθήσεις, όπως είναι:
- Λοιμώδεις νόσοι
- Παθήσεις κεφαλής και τραχήλου
- Αχαλασία ή άλλες διαταραχές του οισοφαγικού σφιγκτήρα
- Σκληρόδερμα ή άλλοι νόσοι συνδετικών ιστών
- Όγκοι στην οισοφαγική ή φαρυγγική κοιλότητα
- Νευρολογικές διαταραχές
- Μετεγχειρητικές διαταραχές
Σε κάθε περίπτωση, κακοήθεις όγκοι καθώς και θεραπείες με ακτινοβολίες (ακτινοθεραπεία) ή ογκολογικά φάρμακα (χημειοθεραπεία) τείνουν να οδηγούν στην αποδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος. Εξαιτίας αυτού μπορεί να οδηγήσουν σε δυσφαγία.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι της δυσφαγίας;
Η δυσφαγία αποτελεί μια παθολογική κατάσταση, η οποία μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση άλλων επικίνδυνων παθήσεων του αναπνευστικού. Για παράδειγμα, υπάρχει κίνδυνος η δυσφαγία να οδηγήσει σε «σιωπηλές εισροφήσεις». Στην περίπτωση αυτή, η τροφή μπορεί να εισέλθει στο αναπνευστικό σύστημα προκαλώντας σοβαρές λοιμώξεις, με συνέπεια προβλήματα στην αναπνοή. Επίσης, η συγκεκριμένη κατάσταση μπορεί να οδηγήσει σε κακή διατροφή του ασθενή με επακόλουθη απώλεια βάρους και αφυδάτωση. Τέλος, αν η τροφή «κολλήσει» στο λαιμό, υπάρχει η πιθανότητα πνιγμού.
Πώς πραγματοποιείται η διάγνωση;
Η διάγνωση της δυσφαγίας πραγματοποιείται με την ενδοσκοπική εκτίμηση της ικανότητας της κατάποσης. Είναι μια σύγχρονη εξέταση που διενεργείται τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες και αποσκοπεί στην εξέταση του φάρυγγα και του λάρυγγα. Για τη διεξαγωγή της εξέτασης, χρησιμοποιείται ένα ειδικό εργαλείο – το εύκαμπτο ενδοσκόπιο – με τη βοήθεια του οποίου ο ιατρός μπορεί να εντοπίσει το πρόβλημα και να προτείνει την κατάλληλη θεραπεία.
Εκτός από την ενδοσκοπική εκτίμηση, και εφόσον ο ιατρός το κρίνει απαραίτητο μπορεί να συστήσει μανομετρία οισοφάγου, εξέταση του οισοφάγου (οισοφαγοσκόπηση) ή δοκιμασία κατάποσης με βάριο.
Είναι συνεπώς πολύ σημαντική η συνεργασία του ΩΡΛ με έναν γαστρεντερολόγο και έναν λογοθεραπευτή με στόχο την έγκαιρη διάγνωση του αιτίου της δυσφαγίας.
Πώς αντιμετωπίζεται η δυσφαγία;
Ανάλογα με τη διάγνωση και τα αίτια που προκαλούν τη δυσφαγία, η πάθηση μπορεί να αντιμετωπιστεί με:
- Ειδικές ασκήσεις που βοηθούν τον ασθενή να συντονίσει τους μυς της κατάποσης
- Εκμάθηση ειδικών τεχνικών κατάποσης
- Διαστολές του οισοφάγου σε περίπτωση αχαλασίας του σφιγκτήρα του
- Χειρουργική επέμβαση σε περίπτωση παρουσίας όγκου, σοβαρής αχαλασίας ή παρουσίας εκκολπώματος του οισοφάγου.
- Χορήγηση φαρμάκων που αντιμετωπίζουν τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση η σπασμολυτικών
- Ειδική δίαιτα
- Γαστροστομία, μια επέμβαση που περιλαμβάνει την τοποθέτηση ενός ειδικού σωλήνα στο στομάχι, με σκοπό να διευκολυνθεί η σίτιση του ασθενούς
