Ροχαλητό

ΕΝΟΤΗΤΕΣ

    Ροχαλητό & Υπνική ΆπνοιαΌπως είναι γνωστό το ροχαλητό, το οποίο πολλές φορές συνοδεύεται από υπνική άπνοια, ταλαιπωρεί καθημερινά έναν πολύ μεγάλο αριθμό ανθρώπων. Είναι χαρακτηριστικό ότι τέσσερις στους δέκα άνδρες και δύο στις δέκα γυναίκες ροχαλίζουν, ενώ έξι στους δέκα ανθρώπους αναφέρουν ότι ο/η σύντροφός τους ροχαλίζει.

    Τι είναι το ροχαλητό και πώς δημιουργείται;

    Το ροχαλητό είναι ένας χαρακτηριστικός τραχύς ήχος, o οποίος παράγεται εξαιτίας της ταλάντωσης των μαλακών τοιχωμάτων του φάρυγγα κατά τη διάρκεια του ύπνου. Σχεδόν όλοι οι άνθρωποι ροχαλίζουν κάποιες φορές αλλά για κάποιους το πρόβλημα είναι συνεχές και χρόνιο. Επιπλέον, η συγκεκριμένη κατάσταση μπορεί να υποκρύπτει κάποιο άλλο σοβαρό νόσημα ενώ δεν πρέπει να υποτιμώνται η ενόχληση και η δυσφορία που πολλές φορές νιώθει ο/η σύντροφος και γενικότερα το περιβάλλον του ασθενή.

    Τι είναι η υπνική άπνοια;

    Η υπνική άπνοια είναι μία δυνητικά σοβαρή διαταραχή του ύπνου. Χαρακτηρίζεται από δυνατό ροχαλητό το οποίο διακόπτεται από περιόδους παύσης κατά τις οποίες η αναπνοή σταματά. Οι περίοδοι αυτές μάλιστα μπορεί να διαρκούν αρκετά δευτερόλεπτα γεγονός που προκαλεί την ανησυχία της/του συντρόφου του ασθενή. Η άπνοια συνήθως αναγκάζει τον πάσχοντα να ξυπνήσει και μάλιστα αυτό συμβαίνει τις περισσότερες φορές με έναν έντονο ήχο ροχαλητού που δίνει την εντύπωση ότι το άτομο πνίγεται. Αυτός ο κύκλος ροχαλητού-άπνοιας μπορεί να επαναλαμβάνεται πολλές φορές κατά τη διάρκεια της νύχτας (τουλάχιστον πέντε φορές μέσα σε μία ώρα) γεγονός και δίνει στον ασθενή την αίσθηση ενός «ελαφρύ» ύπνου που δεν προσφέρει ουσιαστική ξεκούραση.

    Ποια είναι τα συμπτώματα;

    Στις περιπτώσεις που ο ασθενής εκτός από ροχαλητό παρουσιάζει ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω συμπτώματα υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να πάσχει και από υπνική άπνοια:

    1. Συχνές παύσεις της αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου
    2. Υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας
    3. Δυσκολία στη συγκέντρωση για την εκτέλεση πνευματικής εργασίας
    4. Πρωινός πονοκέφαλος
    5. Ερεθισμένος λαιμός κατά το πρωινό ξύπνημα
    6. Ανήσυχος ύπνος
    7. Δύσπνοια και εικόνα ότι το άτομο «πνίγεται» κατά τη διάρκεια της νύχτας
    8. Πόνος στο στήθος κατά τη διάρκεια της νύχτας
    9. Δυνατό ροχαλητό που ξυπνά την/τον σύντροφο του ασθενή
    10. Στα παιδιά απόσπαση προσοχής, υπερκινητικότητα/νευρικότητα και κακή απόδοση στο σχολείο

    Με ποιο μηχανισμό δημιουργούνται το ροχαλητό και η υπνική άπνοια;

    Ο μηχανισμός μέσω του οποίου δημιουργούνται το ροχαλητό και η υπνική άπνοια έχει να κάνει με τη χαλάρωση των μυών στο πίσω μέρος του λαιμού. Αυτοί οι μύες φυσιολογικά στηρίζουν τη μαλακή υπερώα, τις αμυγδαλές, τη γλώσσα και τα πλάγια τοιχώματα του φάρυγγα. Όταν χαλαρώνουν υπερβολικά ο αεραγωγός στενεύει ή και κλείνει τελείως κατά τη διάρκεια της εισπνοής. Σαν αποτέλεσμα, ο ασθενής δεν μπορεί να πάρει αρκετό αέρα και το οξυγόνο στο αίμα πέφτει. Ο εγκέφαλος το αντιλαμβάνεται και αντιδρά ξυπνώντας το άτομο έτσι ώστε να μπορέσει να ξανανοίξει τον αεραγωγό του. Αυτό το ξύπνημα είναι συνήθως τόσο σύντομο που ο ασθενής δεν το θυμάται.  Συνοδεύεται τις περισσότερες φορές από έντονο ροχαλητό, αναστεναγμό ή «πνίξιμο». Το μοτίβο αυτό είναι δυνατό να επαναλαμβάνεται από 5 έως 30 φορές ή και περισσότερες μέσα σε μία ώρα με αποτέλεσμα το άτομο να μην μπορεί να φτάσει στις πιο βαθιές φάσεις του ύπνου που του προσφέρουν ξεκούραση.

    Ποιες είναι οι αιτίες του ροχαλητού και της υπνικής άπνοιας;

    Το ροχαλητό και η υπνική άπνοια έχουν μία σειρά από αίτια και προδιαθεσικούς παράγοντες τα σημαντικότερα από τα οποία είναι τα παρακάτω:

    • Η ανατομία του στόματος και του φάρυγγα. Χαρακτηριστικά της ανατομίας που προδιαθέτουν στην πάθηση είναι η υπερβολικά χαλαρή μαλακή υπερώα, η μεγάλη σταφυλή, ο στενός φάρυγγας, η υπερτροφία των αμυγδαλών και των αδενοειδών εκβλαστήσεων (κρεατάκια)
    • Η κατανάλωση αλκοόλ ή ηρεμιστικών μέσω της χαλάρωσης των τοιχωμάτων του φάρυγγα που προκαλούν
    • Δυσκολία στην αναπνοή από τη μύτη εξαιτίας σκολίωσης ρινικού διαφράγματος, υπερτροφίας ρινικών κογχών ή ρινικών πολυπόδων.
    • Παχυσαρκία
    • Αντρικό φύλο
    • Η μεγαλύτερη ηλικία
    • Κληρονομικό ιστορικό ροχαλητού και υπνικής άπνοιας
    • Κάπνισμα
    • Ελλιπής σε διάρκεια ύπνος
    • Ύπτια θέση ύπνου

    Ροχαλητό και Υπνική ΆπνοιαΡοχαλητό και Υπνική ΆπνοιαΠοιες επιπλοκές μπορεί να έχει το ροχαλητό;

    Το ροχαλητό πέρα από το ότι συνήθως είναι πολύ ενοχλητικό για το σύντροφο του ασθενή, όταν συνδυάζεται με υπνική άπνοια μπορεί να έχει μία σειρά από επιπλοκές όπως:

    • Υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας με συνέπεια αυξημένο κίνδυνο για τροχαία και εργατικά ατυχήματα
    • Ο ασθενής είναι ευέξαπτος και χάνει την υπομονή του εύκολα
    • Δυσκολία στη συγκέντρωση για την εκτέλεση πνευματικής εργασίας
    • Αυξημένος κίνδυνος αρτηριακής υπέρτασης, καρδιαγγειακών νοσημάτων και αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου
    • Ειδικά σε παιδιά, υπερκινητικότητα, επιθετικότητα και κακή απόδοση στο σχολείο

    Ποιος ο ρόλος του ωτορινολαρυγγολόγου στη διάγνωση του ροχαλητού και της υπνικής άπνοιας;

    O ρόλος του ωτορινολαρυγγολόγου στη διάγνωση του ροχαλητού και της υπνικής άπνοιας είναι εξαιρετικά σημαντικός. Είναι απαραίτητο ο ασθενής να υποβληθεί σε μία διεξοδική ωρλ εξέταση έτσι ώστε να αποκαλυφθούν τα αίτια της πάθησης. Πιο αναλυτικά, οι εξετάσεις στις οποίες θα υποβληθείτε στο ιατρείο είναι οι παρακάτω:

    • Ιστορικό. Ο γιατρός θα πάρει πληροφορίες από εσάς και την/τον σύντροφό σας για τη φύση και τη βαρύτητα των συμπτωμάτων σας.
    • Κλινική εξέταση. Ο γιατρός θα εξετάσει τη στοματική κοιλότητα, τον φάρυγγα, την οδοντοστοιχία σας και τις αμυγδαλές σας. Επίσης θα εκτιμήσει την περίμετρο του λαιμού σας και το σωματικό σας βάρος.
    • Ενδοσκόπηση μύτης. Με την ενδοσκόπηση μύτης ο ωρλ θα εξετάσει τη ρινική κοιλότητα και το ρινοφάρυγγα για την παρουσία ανατομικών ανωμαλιών οι οποίες μπορεί να ευθύνονται για την πάθηση. Τέτοιες είναι η αλλεργική ρινίτιδα, η σκολίωση ρινικού διαφράγματος, οι ρινικοί πολύποδες, η υπερτροφία των ρινικών κογχών και των αδενοειδών εκβλαστήσεων (κρεατάκια).
    • Λαρυγγοσκόπηση. Με τη λαρυγγοσκόπηση εξετάζονται τα χαμηλότερα τμήματα του φάρυγγα, η βάση της γλώσσας και ο λάρυγγας για την παρουσία σημείων απόφραξης. Πολύ χρήσιμη είναι επίσης και η δοκιμασία Muller. Σε αυτή, με τη βοήθεια του εύκαμπτου λαρυγγοσκοπίου δημιουργείται αρνητική πίεση στο στοματοφάρυγγα και τον υποφάρυγγα, συνθήκη που προσομοιάζει τις πιέσεις του αεραγωγού κατά τη διάρκεια του ύπνου. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούμε να εντοπίσουμε την περιοχή της απόφραξης και να προβούμε στην αποκατάστασή της.

    Σε κάποιες περιπτώσεις ο ωρλ μπορεί να σας παραπέμψει για μελέτη ύπνου.

    Πώς αντιμετωπίζονται το ροχαλητό και η υπνική άπνοια;

    Η σύγχρονη ωτορινολαρυγγολογία παρέχει στο γιατρό μία πληθώρα δυνατοτήτων για την αντιμετώπιση του ροχαλητού και της υπνικής άπνοιας. Ανάλογα με το σημείο στο οποίο θα εντοπιστεί η ανατομική απόφραξη του αεραγωγού ο γιατρός μπορεί να σας προτείνει μία από τις ακόλουθες επεμβάσεις:

    Ασφαλώς, σημαντική είναι και η τροποποίηση από την πλευρά του ασθενή ορισμένων συνηθειών του όπως για παράδειγμα το σταμάτημα του καπνίσματος, ο περιορισμός της κατανάλωσης αλκοόλ και ηρεμιστικών φαρμάκων και η απώλεια βάρους.

    Όσον αφορά τη συσκευή χορήγησης συνεχούς θετικής πίεσης αέρα κατά τον ύπνο (CPAP), αυτή έχει πολύ καλά αποτελέσματα αλλά και το βασικό μειονέκτημα της μη καλής συμμόρφωσης των ασθενών. Η πλειοψηφία τους τη θεωρεί άβολη και αν ήταν δυνατό θα προτιμούσαν να λύσουν το πρόβλημά τους δια παντός υποβαλλόμενοι σε χειρουργική επέμβαση. Ακόμη, αν υπάρχει κάποιο ανατομικό κώλυμα στην αεροφόρο οδό σαν αυτά που περιγράψαμε παραπάνω, αυτό θα πρέπει να διορθωθεί χειρουργικά προκειμένου η συσκευή να λειτουργήσει σωστά.

    Συμπερασματικά, το ροχαλητό με ή χωρίς υπνική άπνοια είναι μία παθολογική κατάσταση που εξαρτάται από πολλές παραμέτρους. Η επιλογή του κατάλληλου γιατρού και η λεπτομερής ωτορινολαρυγγολογική εξέταση θα αποκαλύψει τα αίτια που την προκαλούν και θα οδηγήσει στην πιο αποτελεσματική θεραπευτική προσέγγιση.

    Υπνική άπνοια είναι μια σοβαρή διαταραχή του ύπνου. Σε αυτή, κατά τη διάρκεια του ύπνου διαπιστώνεται δυνατό ροχαλητό το οποίο διακόπτεται από περιόδους κατά τις οποίες η αναπνοή σταματά, γεγονός που αναγκάζει τον ασθενή να ξυπνήσει.

    • Πρωινός πονοκέφαλος
    • Ανήσυχος ύπνος
    • Απόσπαση προσοχής
    • Πόνος στο στήθος κατά τη διάρκεια της νύχτας
    • Υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας
    • Συχνές παύσεις αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου
    • Δυνατό ροχαλητό
    • Σεξουαλική δυσλειτουργία

     

    • Κάπνισμα
    • Μεγαλύτερη ηλικία
    • Ανατομία του στόματος και του φάρυγγα
    • Υπερτροφικές αμυγδαλές και αδενοειδείς εκβλαστήσεις (κρεατάκια)
    • Κατανάλωση αλκοόλ ή ηρεμιστικών
    • Παχυσαρκία
    • Σκολίωση ρινικού διαφράγματος
    • Υπερτροφία ρινικών κογχών
    • Ρινικοί πολύποδες
    • Κληρονομικότητα

     

    Η συμβολή του ΩΡΛ στη διάγνωση και την αντιμετώπιση του προβλήματος είναι πολύ σημαντική. Οι εξετάσεις που θα πραγματοποιηθούν συνήθως είναι οι εξής:

    • Κλινική εξέταση
    • Ενδοσκόπηση μύτης
    • Λαρυγγοσκόπηση

     

    Αφού πραγματοποιηθούν οι απαραίτητες εξετάσεις, ο ΩΡΛ θα κρίνει ποια είναι η κατάλληλη θεραπεία για την περίπτωσή σας. Χειρουργικές επεμβάσεις οι οποίες υπό τις κατάλληλες ενδείξεις θα μπορέσουν να δώσουν λύση στο πρόβλημα είναι:

    • Αμυγδαλεκτομή- Αδενοτομή
    • Έγχυση σκληρυντικών ουσιών στη μαλακή υπερώα
    • Τοποθέτηση ειδικών εμφυτευμάτων στη μαλακή υπερώα
    • Πλαστική ρινικού διαφράγματος
    • Κογχοπλαστική
    • Ενδοσκοπική χειρουργική ρινός- παραρρινίων
    • Σταφυλλοφαρυγγουπερωιοπλαστική με τη βοήθεια laser, υπερήχων και ραδιοσυχνοτήτων

     

     

    ΕπικοινωνίαΕπικοινωνία