Οξεία Μέση Ωτίτιδα

Η οξεία μέση ωτίτιδα είναι η πάθηση που χαρακτηρίζεται από τη φλεγμονή του αυτιού λόγω της συγκέντρωσης μικροβίων στην τυμπανική κοιλότητα. Παρουσιάζεται συνήθως στα παιδιά, ωστόσο αποτελεί πάθηση που συχνά αντιμετωπίζουν και οι ενήλικες.

Το μέσο αυτί βρίσκεται πίσω από το τύμπανο και επικοινωνεί με την ευσταχιανή σάλπιγγα, έναν μικρό σωλήνα ο οποίος καταλήγει στο οπίσθιο τμήμα της μύτης (ρινοφάρυγγας). Μέσω της ευσταχιανής σάλπιγγας, ο αέρας που εισέρχεται από τη μύτη περνάει στο αυτί. Με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζεται η ισορροπία της πίεσης μεταξύ των δύο επιφανειών του τυμπανικού υμένα και η σωστή λειτουργία του.

Σε περίπτωση κρυολογήματος, το στόμιο της ευσταχιανής σάλπιγγας φράζει με αποτέλεσμα να εμποδίζεται η ελεύθερη διέλευση του αέρα. Παράλληλα, κατά το φύσημα της μύτης, εκκρίσεις που περιέχουν μικρόβια ωθούνται από τη ρινική κοιλότητα προς το αυτί. Η κατάσταση αυτή έχει σαν αποτέλεσμα να συγκεντρώνεται υγρό στο αυτί το οποίο εγκλωβίζεται ανάμεσα στο τύμπανο και τη φραγμένη ευσταχιανή σάλπιγγα.
Όταν το υγρό αυτό παραμείνει εκεί για αρκετό χρονικό διάστημα μολύνεται από μικρόβια με συνέπεια τη δημιουργία πύου. Με τον τρόπο αυτό δημιουργείται φλεγμονή στο αυτί, η γνωστή σε όλους μας ωτίτιδα. Σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα αν η θεραπεία δεν αρχίσει έγκαιρα, το υγρό αυτό μπορεί μπορεί να προκαλέσει ρήξη του τυμπάνου, οπότε βλέπουμε να τρέχει από το αυτί ένα οροπυώδες υγρό.

Ποια είναι η αιτία της οξείας μέσης ωτίτιδας;

Η αιτία της οξείας μέσης ωτίτιδας μπορεί να είναι είτε κάποιος από τους ιούς που προκαλούν το κοινό κρυολόγημα είτε κάποιο βακτήριο της ρινικής ή της στοματικής κοιλότητας.

• Στα νεογνά συνήθως η μέση ωτίτιδα προκαλείται από τα βακτήρια Εσερίχια Κόλι (Escherichi coli) και Χρυσίζων Σταφυλόκοκκος (Staphylococcus Aureus).
• Στα μεγαλύτερα βρέφη και τα παιδιά προκαλείται από τον πνευμονιόκοκκο, τον αιμόφιλο της ινφλουέντζας και την καταρροϊκή μοραξέλλα.

Οξεία Μέση Ωτίτιδα – Συμπτώματα

Η οξεία μέση ωτίτιδα εκδηλώνεται με όλα ή κάποια από τα παρακάτω συμπτώματα:

Στα παιδιά

• Πόνος στο αυτί, ιδιαίτερα κατά την ύπτια θέση
• Το παιδί έχει το χέρι στο αυτί του ή το τραβάει
• Δυσκολία στον ύπνο
• Μείωση της ακοής
• Διαταραχή της ισορροπίας
• Υψηλός πυρετός
• Έκκριση υγρού από το αυτί
• Πονοκέφαλος
• Ανορεξία
• Ανησυχία

Στους ενήλικες

• Ωταλγία (πόνος στο αυτί)
• Περιορισμένη ακοή (βαρηκοΐα)
• Πυρετός
• Έκκριση υγρού από το αυτί

Η συνηθισμένη κλινική εικόνα είναι ο ασθενής αρχικά να παρουσιάζει μία λοίμωξη του ανωτέρου αναπνευστικού με συνάχι, μπούκωμα και πιθανόν καταρροή. Αν η λοίμωξη αυτή δεν περάσει τελείως, τότε σταδιακά τα αυτιά βουλώνουν εξαιτίας της δυσλειτουργίας της ευσταχιανής σάλπιγγας που δημιουργείται. Η παραμονή του βουλώματος αυτού οδηγεί σταδιακά στη συγκέντρωση υγρού πίσω από το τύμπανο το οποίο όταν επιμολυνθεί προκαλεί φλεγμονή, πόνο και όλα τα κλασικά συμπτώματα της ωτίτιδας.

Διάγνωση

Η διαγνωστική εξέταση πραγματοποιείται από ειδικό ωτορινολαρυγγολόγο στο χώρο του ιατρείου.

• Αρχικά θα γίνει η λήψη του ιατρικού ιστορικού του ασθενούς και η αναζήτηση της συμπτωματολογίας.
• Στη συνέχεια, με τη χρήση του οπτικού μικροσκοπίου (ωτομικροσκόπηση) ο εξειδικευμένος ιατρός θα ελέγξει με λεπτομέρεια το εσωτερικό του αυτιού. Θα εξετάσει με την τυμπανική μεμβράνη και θα δει αν υπάρχει υγρό στον έξω ακουστικό πόρο.
• Κατόπιν, είναι πιθανό να πραγματοποιήσει τυμπανόγραμμα με το οποίο θα εκτιμήσει την ελαστικότητα του τυμπάνου η οποία εξαρτάται άμεσα από την παρουσία ή όχι φλεγμονής.
• Αν κριθεί αναγκαίο, η διαδικασία ολοκληρώνεται με το ακουόγραμμα. Με τη συγκεκριμένη εξέταση θα αξιολογηθεί η ακουστική ικανότητα του ασθενούς και κατά πόσο αυτή έχει επηρεαστεί από την πάθηση.

Θεραπεία

Η ενδεδειγμένη θεραπεία για την αντιμετώπιση της οξείας μέσης ωτίτιδας περιλαμβάνει:

• Παυσίπονα για την ανακούφιση από τον πόνο και τον πυρετό
• Αντιβίωση
• Αποσυμφορητικά σπρέυ
• Ρινικές πλύσεις με φυσιολογικό ορό

Αξίζει να σημειώσουμε ότι αρκετές περιπτώσεις οξείας μέσης ωτίτιδας υποχωρούν χωρίς αντιβίωση απλά με παρακολούθηση και παυσίπονα/ αντιφλεγμονώδη για λίγες ημέρες.  Γι’ αυτό το λόγο τα αντιβιοτικά συνταγογραφούνται  σε περιπτώσεις που η κατάσταση επιμένει ή  σε περιστατικά στα οποία τα συμπτώματα είναι εξαρχής πολύ έντονα.

Κάποιες φορές, κυρίως σε παιδιά, η φλεγμονή δεν ανταποκρίνεται επαρκώς στην αντιβιοτική αγωγή προκαλώντας έντονο πόνο και πυρετό. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο γιατρός μπορεί να προχωρήσει σε μυριγγοτομή, δηλαδή παρακέντηση του τυμπάνου, ώστε να επιτραπεί η παροχέτευση του πυώδους υγρού. Η συγκεκριμένη διαδικασία πετυχαίνει την υποχώρηση των συμπτωμάτων και την αποκατάσταση της ακοής. Η μικρή τρύπα που δημιουργήθηκε σκόπιμα στο τύμπανο επουλώνεται από μόνη της μέσα σε μία με δύο ημέρες.