Η αμυγδαλίτιδα αφορά στη φλεγμονή των αμυγδαλών, οι οποίες αποτελούν συγκεντρώσεις λεμφικού ιστού που βρίσκονται στο πλάγιο τοίχωμα του φάρυγγα δεξιά και αριστερά.Οι αμυγδαλές είναι μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος. Λειτουργούν ως φίλτρα του οργανισμού και περιέχουν μία σειρά από κύτταρα που είναι υπεύθυνα για την άμυνα, τα λεγόμενα λεμφοκύτταρα. Τα διάφορα μικρόβια ΄παγιδεύονται’ στις αμυγδαλές όπου ανιχνεύονται από τα λεμφοκύτταρα. Τα τελευταία, δίνουν στο ανοσοποιητικό σύστημα το σήμα για την παραγωγή κυττάρων άμυνας και αντισωμάτων με στόχο την καταπολέμηση του εκάστοτε λοιμογόνου παράγοντα. Οι αμυγδαλές είναι περισσότερο ενεργές μέχρι την ηλικία των 6 ετών και κατά άλλους μέχρι την ηλικία των 10. Μετά την εφηβεία ατροφούν.
Αμυγδαλίτιδα – Αίτια
Οι κυριότερες αιτίες ιογενούς αμυγδαλίτιδας (κυνάγχη) είναι:
- Αδενοϊοί
- Ρινοϊοί
- Συγκυτιακός αναπνευστικός ιός (RSV)
- Ιός της γρίπης (influenza)
- Ιός parainfluenza
Από την άλλη οι κυριότερες αιτίες βακτηριακής αμυγδαλίτιδας είναι:
- Ο β-αιμολυτικός στρεπτόκοκκος της ομάδας Α (αποτελεί το πιο συχνό αίτιο)
- Διάφορα άλλα είδη στρεπτοκόκκων
- Το αιμολυτικό κορυνοβακτηρίδιο
- Ο πνευμονιόκοκκος
- Ο αιμόφιλος της ινφλουένζας
- Ο χρυσίζων σταφυλόκοκκος κ.ά.
Η βακτηριακή αμυγδαλίτιδα είναι η πιο σημαντική από τις δύο παθήσεις λόγω του ότι τα συμπτώματα που προκαλεί είναι πιο βαριά ενώ συγχρόνως μπορεί να οδηγήσει και σε σοβαρές επιπλοκές. Παρουσιάζεται κυρίως σε παιδιά 5-6 ετών. Οι ενήλικες και τα νεογνά κάτω των 2 ετών προσβάλλονται σπανιότερα.
Ο τρόπος μετάδοσής της είναι μέσω σταγονιδίων κατά τον συγχρωτισμό, το βήχα ή το φτέρνισμα. Γι’ αυτό το λόγο το σχολικό περιβάλλον ευνοεί την ταχεία εξάπλωσή της ειδικά κατά τη διάρκεια ορισμένων εποχών του έτους.
Συμπτώματα
- Ερεθισμένο λαιμό
- Δυσκολία στην κατάποση
- Καταρροή από τη μύτη
- Διόγκωση των λεμφαδένων (μερικές φορές)
- Λαρυγγίτιδα (μερικές φορές)
- Κακουχία
- Πυρετό
Αντίθετα, τα συμπτώματα της βακτηριακής αμυγδαλίτιδας είναι έντονα και περιλαμβάνουν:
- Υψηλό πυρετό
- Έντονο πονόλαιμο
- Δυσοσμία στόματος
- Βραχνάδα
- Πονοκέφαλο
- Καταβολή
- Διόγκωση τραχηλικών λεμφαδένων
- Σιελόρροια
Οξεία Πυώδης Αμυγδαλίτιδα
Η οξεία πυώδης αμυγδαλίτιδα πρέπει να αντιμετωπισθεί με ιδιαίτερη προσοχή από εξειδικευμένο γιατρό, ο οποίος είναι σε θέση να αναγνωρίσει τα χαρακτηριστικά συμπτώματα και τη βαρύτητα της κατάστασης, έτσι ώστε να αποφευχθούν ενδεχόμενες επιπλοκές. Οι ασθενείς με οξεία πυώδη αμυγδαλίτιδα παρουσιάζουν:
- Έντονα ερεθισμένο λαιμό με ερυθρότητα
- Πρήξιμο στις αμυγδαλές
- Λευκά βύσματα
- Δυσκαταποσία
- Πυρετό
Πέρα τα παραπάνω συμπτώματα, η οξεία βακτηριακή αμυγδαλίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε μια σειρά από επιπλοκές. Οι σημαντικότερες από αυτές είναι:
- Οστρακιά – Λόγω μίας τοξίνης που παράγεται από τον στρεπτόκοκκο
- Ρευματικός πυρετός – Φλεγμονώδης διαταραχή που επηρεάζει την καρδιά, τις αρθρώσεις καθώς και άλλους ιστούς
- Μεταστρεπτοκοκκική σπειραματονεφρίτιδα – Φλεγμονή των νεφρικών σπειραμάτων
- Περιαμυγδαλικό απόστημα (συλλογή πύου γύρω από την αμυγδαλή)
- Πλαγιοφαρυγγικό απόστημα (συλλογή πύου στα πλάγια του φάρυγγα)
Αμυγδαλίτιδα – Διάγνωση
Για την ανάδειξη της αιτίας που προκάλεσε την αμυγδαλίτιδα, ο εξειδικευμένος γιατρός μπορεί να συστήσει ειδικές εξετάσεις αίματος ή τη λήψη φαρυγγικού επιχρίσματος.
Αντιμετώπιση Αμυγδαλίτιδας
Η οξεία βακτηριακή αμυγδαλίτιδα είναι συνήθως πιο σοβαρή και για την αντιμετώπισή της συστήνονται τα παρακάτω:
- Λήψη αντιβιοτικής αγωγής για 10 ημέρες
- Κατανάλωση άφθονου νερού και υγρών
- Διατροφή με μαλακές τροφές ώστε το άτομο να μπορεί να καταπιεί ευκολότερα
- Γαργάρες με αλατόνερο ή τοπικά αντισηπτικά
- Λήψη παυσίπονων και αντιπυρετικών
- Ανάπαυση
Σε περιστατικά που η φλεγμονή δεν περνά παρά τη χορήγηση διαφόρων σχημάτων αντιβιοτικής αγωγής ή σε περίπτωση επαναλαμβανόμενων υποτροπών αμυγδαλίτιδας, ο ωρλ θα εξετάσει την πιθανότητα αμυγδαλεκτομής (χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση των αμυγδαλών).
Από τι προκαλείται;
Η πιο συχνή αιτία είναι οι ιοί αλλά συχνά οφείλεται στην παθολογική ανάπτυξη κάποιου παθογόνου βακτηρίου όπως είναι ο στρεπτόκοκκος.
Ποια συμπτώματα προκαλεί;
Η οξεία αμυγδαλίτιδα μπορεί να προκαλέσει πονόλαιμο, βραχνάδα, πυρετό, ρίγος, κακουχία και στοματική δυσοσμία.
Σε ποιες ηλικίες εμφανίζεται συχνότερα η οξεία αμυγδαλίτιδα;
Η οξεία αμυγδαλίτιδα είναι μια φλεγμονή η οποία μπορεί να εμφανιστεί σε κάθε ηλικία, αλλά είναι πολύ συνήθης στα παιδιά.
Είναι μεταδοτική;
Η οξεία αμυγδαλίτιδα μπορεί να μεταδοθεί με τα σταγονίδια, δηλαδή με τον βήχα το φτέρνισμα ή το φιλί.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση γίνεται με την κλινική εξέταση από τον ωτορινολαρυγγολόγο. Ορισμένες φορές μπορεί να χρειαστούν συμπληρωματικές εξετάσεις όπως αιματολογικές ή λήψη και καλλιέργεια φαρυγγικού επιχρίσματος.
Πώς θεραπεύεται η αμυγδαλίτιδα;
Εξαρτάται από το αίτιο. Αν οφείλεται σε ιό, χρειάζεται ξεκούραση, παυσίπονα/αντιπυρετικά, γαργάρες με αντισηπτικό στοματικό διάλυμα και ενυδάτωση. Αν οφείλεται σε βακτήριο χρειάζεται επιπλέον αντιβίωση.
