Η εξωτερική ωτίτιδα είναι η φλεγμονή του έξω ακουστικού πόρου, του μικρού σωλήνα που εκτείνεται από τον τυμπανικό υμένα μέχρι το πτερύγιο του αυτιού. Τις περισσότερες φορές προκαλεί έντονο πόνο και μπορεί να συμβεί τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες.
Εξωτερική Ωτίτιδα – Συμπτώματα
Αρχικά, η εξωτερική ωτίτιδα έχει ήπια συμπτώματα τα οποία όμως συνήθως χειροτερεύουν αν δεν αρχίσει έγκαιρα η θεραπεία. Η πορεία τις περισσότερες φορές έχει ως εξής:
Ήπια συμπτώματα
- Φαγούρα στο αυτί
- Ερυθρότητα στον έξω ακουστικό πόρο
- Ήπια ενόχληση η οποία επιδεινώνεται όταν τραβάτε το πτερύγιο του αυτιού ή πιέζετε τον τράγο (το μικρό τριγωνικό εξόγκωμα στο μπροστινό τμήμα του πτερυγίου)
- Μικρή ποσότητα καθαρού άοσμου υγρού που τρέχει από το αυτί
Μέτριας βαρύτητας συμπτώματα
- Πιο έντονη φαγούρα
- Πιο έντονος πόνος
- Πιο έντονη ερυθρότητα στον έξω ακουστικό πόρο
- Περισσότερη έκκριση υγρού από το αυτί
- Αίσθημα βουλώματος στο αυτί σας και απόφραξη του έξω ακουστικού πόρου εξαιτίας οιδήματος και συγκέντρωσης υγρού
- Βαρηκοΐα
Σοβαρά συμπτώματα
- Σοβαρός πόνος ο οποίος αντανακλά στο πρόσωπο, στο λαιμό και στην ίδια πλευρά του κεφαλιού με αυτή που υπάρχει η ωτίτιδα
- Πλήρης απόφραξη του έξω ακουστικού πόρου
- Πρήξιμο και κοκκίνισμα του εξωτερικού τμήματος του αυτιού
- Πρήξιμο των τραχηλικών λεμφαδένων στο λαιμό
- Πυρετός
Εξωτερική Ωτίτιδα – Αίτια
Το αίτιο της εξωτερικής ωτίτιδας είναι συνήθως κάποιο βακτήριο και σπανιότερα κάποιος μύκητας. Για να προκληθεί η φλεγμονή σημαίνει ότι τα βακτήρια ή οι μύκητες έχουν πολλαπλασιαστεί και/ή έχουν εισέλθει στο δέρμα του έξω ακουστικού πόρου από κάποια πύλη εισόδου όπως π.χ. μία αμυχή. Καταστάσεις οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν σε αυτή την υπερανάπτυξη των παθογόνων μικροοργανισμών είναι:
- Η παρατεταμένη υπερβολική υγρασία στο αυτί. Η υπερβολική εφίδρωση, ο υγρός καιρός ή το νερό που παραμένει στο αυτί σας μετά το κολύμπι μπορούν να δημιουργήσουν ένα ευνοϊκό περιβάλλον για τα βακτήρια.
- Τραυματισμός ή ξύσιμο του έξω ακουστικού πόρου. Ο καθαρισμός του αυτιού με μπατονέτες ή τσιμπιδάκια, το ξύσιμο με το δάχτυλο και η χρήση ωτασπίδων και ακουστικών μπορεί αν προκαλέσουν αμυχές στο δέρμα του έξω ακουστικού πόρου. Από τις αμυχές αυτές είναι δυνατόν να εισέλθουν μικρόβια τα οποία όταν πολλαπλασιαστούν προκαλούν την εξωτερική ωτίτιδα.
- Αντιδράσεις υπερευαισθησίας του δέρματος. Διάφορα προϊόντα μαλλιών ή κοσμήματα μπορεί να προκαλέσουν αλλεργικές αντιδράσεις ή δερματικές βλάβες που προάγουν την ανάπτυξη φλεγμονής.
Εξωτερική Ωτίτιδα – Διάγνωση
Η διάγνωση της εξωτερικής ωτίτιδας γίνεται από τον ειδικό ωτορινολαρυγγολόγο στο χώρο του ιατρείου. Η επίσκεψη περιλαμβάνει:
- Ιστορικό. Ο γιατρός θα ρωτήσει το μικρό ασθενή ή τον ενήλικα για τα συμπτώματά του, τη διάρκειά τους και την έντασή τους.
- Εξέταση του έξω ακουστικού πόρου είτε με ωτοσκόπιο είτε με ωτομικροσκόπηση. Ο πόρος μπορεί να είναι κόκκινος, οιδηματώδης και γεμάτος με οροπυώδες υγρό.
- Εξέταση της τυμπανικής μεμβράνης. Και πάλι το ωτικό μικροσκόπιο αποτελεί την καλύτερη επιλογή για την εκτίμηση της κατάστασης του τυμπάνου. Αν ο έξω ακουστικός πόρος είναι αποφραγμένος ο γιατρός θα τον καθαρίσει είτε με μία αναρρόφηση είτε με ένα μικρό άγκιστρο. Το να γνωρίζουμε αν υπάρχει τρύπα στο τύμπανο είναι ιδιαίτερα σημαντικό γιατί κάποια φάρμακα που χρησιμοποιούνται στη θεραπεία της εξωτερικής ωτίτιδας δεν πρέπει να περάσουν στο μέσο αυτί γιατί μπορεί να προκαλέσουν βλάβη.
- Σε περίπτωση που η φλεγμονή δεν ανταποκρίνεται στη θεραπεία και επιμένει, ο γιατρός μπορεί να πάρει ένα δείγμα από το υγρό που υπάρχει στο αυτί σας και να το στείλει για καλλιέργεια με σκοπό να διευκρινιστεί ποιος ακριβώς είναι ο μικροοργανισμός που είναι υπεύθυνος για το πρόβλημα.
Εξωτερική Ωτίτιδα – Θεραπεία
Ο σκοπός της θεραπείας στην εξωτερική ωτίτιδα είναι η αντιμετώπιση της φλεγμονής και η επούλωση του δέρματος του έξω ακουστικού πόρου.
- Για το λόγο αυτό αρχικά ο γιατρός σας θα καθαρίσει το αυτί σας ή το αυτί του παιδιού σας από εκκρίσεις, κερί ή απολεπίσεις του δέρματος με τη βοήθεια ειδικής αναρρόφησης ή αγκίστρου.
- Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων ο ωρλ θα σας χορηγήσει ωτικές σταγόνες οι οποίες περιέχουν μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες ουσίες:
- Οξεϊκό οξύ προκειμένου να αποκατασταθεί το φυσιολογικό αντιμικροβιακό περιβάλλον του αυτιού
- Κορτιζόνη για τη μείωση της φλεγμονής
- Αντιβιοτικό για την καταπολέμηση των βακτηρίων
- Αντιμυκητιασικό φάρμακο σε περίπτωση που η εξωτερική ωτίτιδα οφείλεται σε μύκητα
- Σε περίπτωση που ο έξω ακουστικός πόρος είναι πλήρως αποφραγμένος ο γιατρός μπορεί να προωθήσει μέσα σε αυτόν ένα λεπτό κομμάτι από γάζα ή από σφουγγάρι εμποτισμένο με αντιβιοτική αλοιφή ή σταγόνες. Με τον τρόπο αυτό διευκολύνεται η ευκολότερη δίοδος των σταγόνων στις περιοχές που πρέπει και η ταχύτερη καταπολέμηση του οιδήματος και της φλεγμονής.
- Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις ή όταν η πάθηση δεν ανταποκρίνεται στην τοπική θεραπεία χορηγούνται αντιβιοτικά από το στόμα.
- Σημαντικό επίσης στοιχείο είναι η ανακούφιση του ασθενή από τον πόνο με τη χορήγηση αναλγητικών φαρμάκων.
- Κατά τη διάρκεια της θεραπείας ο ασθενής θα πρέπει:
- Να αποφεύγει την είσοδο και της παραμικρής ποσότητας νερού στο αυτί του. Κατά το λούσιμο θα πρέπει να τοποθετεί στην είσοδο του έξω ακουστικού πόρου ένα κομμάτι από βαμβάκι το οποίο επικαλύπτεται με βαζελίνη στην εξωτερική του πλευρά.
- Να αποφεύγει το κολύμπι στη θάλασσα ή την πισίνα.
- Να αποφεύγει τη χρήση ωτασπίδων και ακουστικών.
Η εξωτερική ωτίτιδα σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να είναι ιδιαίτερα επίμονη γι’ αυτό και η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία της είναι κριτικής σημασίας για την αποτελεσματική αντιμετώπισή της. Είναι σημαντικό λοιπόν, με την έναρξη των συμπτωμάτων να απευθυνόμαστε στον ειδικό ο οποίος θα εντοπίσει το πρόβλημα και θα προβεί στην κατάλληλη αντιμετώπιση.